Jak uczyć się phrasal verbs?

Co to właściwie są phrasal verbs? Innymi słowy, to mieszanka czasownika z przyimkiem lub przysłówkiem (czyli np. out, in, up, along, down, itp.), tworząca wyrażenie o odmiennym niż sam czasownik znaczeniu. Ile kombinacji czasownikowo – przyimkowych, tyle znaczeń. Największa trudność polega na tym, że takie zestawienie czasownika z przyimkiem w większości przypadków zupełnie zmienia znaczenie samego czasownika, jak chociażby w przypadku turn on – moglibyśmy spodziewać się, że znaczy to “skręcać na” a w rzeczywistości znaczy…wyłączyć. Wiele uczniów w tym momencie zapyta : czemu nie można używać “normalnych” czasowników?! 

Czy to potrzebne?

Cóż…wbrew temu, co może się wydawać, phrasal verbs pomagają, a nie przeszkadzają w komunikacji. Gdy już oswoimy się z niektórymi przyimkami, będzie nam się łatwiej poruszać w języku angielskim, a przede wszystkim sprawiają one, że język używany przez nas jest żywy i barwny, a my nabieramy więcej luzu w komunikacji. Teoretycznie, w swoim rodzimym języku też mógłbyś używać wciąż tych samych, niepotrzebnie oficjalnych zwrotów, a założymy się, że wolałbyś mówić interesująco i mieć duży zasób ciekawych słów! Phrasale są bardzo powszechnie używane przez native speakerów w codziennej komunikacji, i jeśli chcemy mówić płynnie, nie możemy ich pominąć – trzeba je po prostu polubić. Rodzimi użytkownicy języka angielskiego używają ich nieustannie, i wręcz nieświadomie – jeśli masz problem z dokładnym zrozumieniem wypowiedzi native speakera, to problemem mogą być właśnie phrasal verbs.

Czy w takim razie muszę znać wszystkie phrasal verbs?

Mamy dobrą wiadomość: nie. Nie jest to ani możliwe, ani potrzebne – zestawień tych jest nieskończenie dużo, i jako że angielski, podobnie jak każdy język, jest żywy, wraz z postępującymi zmianami w świecie powstaje coraz więcej znaczeń – a co za tym idzie coraz więcej zestawień frazowych. Zazwyczaj gdy zaczynamy uczyć się angielskiego, okazuje się jednak że nawet ta podstawowa lista phrasali jest już bardzo długa. Jak to wszystko zapamiętać!? Ponieważ nie ma innego sposobu, niż nauczenie się ich po prostu na pamięć, proponujemy kilka sposobów wraz z przykładami, jak opanować je w najbardziej skuteczny sposób. 

To wcale nie takie trudne jak się wydaje!

Kolejna dobra wiadomość jest taka, że bardzo dużo phrasal verbs…już znacie! A nawet, w większości przypadków używacie, nie mając świadomości, że są to właśnie czasowniki frazowe. Najbardziej podstawowe i znane to na przykład :

• What is going on? Co się dzieje? GO ON – dziać się, trwać, odbywać się
• I broke up with him. Zerwałam z nim. BROKE UP – zerwać z kimś
• Look around! Rozejrzyj się! LOOK AROUND – rozglądać się
• I have to call off this meeting. Muszę odwołać to spotkanie. CALL OFF – odwołać.
• Calm down! Uspokój się!
• I woke up at 6.AM. Obudziłem się o szóstej rano WAKE UP – budzić się
• What time should we check in at the hotel? CHECK IN – zameldować się w hotelu

 

Phrasal verbs dzielą się na dwie grupy. W jednej grupie mamy czasowniki frazowe dosłowne, czyli takie, których znaczenie możemy łatwo wywnioskować z kontekstu, tak jak np – look around, come back, sit down. Druga grupa to czasowniki frazowe idiomatyczne – takie jak chociażby get along with sb (dogadywać się z kimś), czy bring up (wychowywać). Oprócz tego, mamy phrasal verbs, które mogą występować samodzielnie (jak np. “look around” “wake up”  “calm down”. Jak już pewnie zauważyliście, phrasale mogą składać się z czasownika i jednego przyimka (jak np. call off) lub czasownika i kilku przyimków (jak np. go out with).

Jak zapamiętać phrasal verbs na zawsze? Spróbujmy ugryźć je wszystkie tak, aby były dla Was łatwiejsze i przyjemniejsze do nauki. Oto kilka sprawdzonych sposobów:

Ucz się z kontekstu

Jak już pewnie zdążyliście się zorientować, wkuwanie na pamięć wyrwanych z kontekstu słów czy konstrukcji gramatycznych nie jest efektywną formą nauki jakiegokolwiek języka. Najlepiej uczyć się z kontekstu, co działa oczywiście też w przypadku naszych phrasal verbs. Jeśli nawet masz już gotową listę phrasal verbs do nauczenia, lub korzystasz z naszych fiszek, spróbuj rozpisać je sobie w kontekście, lub zastosować mapy skojarzeń. Jak już wspomnieliśmy, niektóre phrasal verbs mogą występować samodzielnie. Są to np. : (get out, wake up, speak up, look around, hold on) ale większość nabiera sensu w kontekście. Na szczęście większość wypowiedzi, tekstów, filmów jest wręcz naszpikowana phrasal verbs – ich odszukanie nie powinno być dla Ciebie problemem.

Spróbuj znaleźć synonimy

Czasem phrasal verbs wydają nam się oderwane od rzeczywistości, nienaturalne i ciężko nam je opanować, zwłaszcza że oprócz tego musimy nauczyć się jeszcze innych reguł gramatycznych. Spróbuj uczyć się ich tak, jak uczysz się słówek – czyli znajduj do nich synonimy, np. calm down = relax, to put up with = tolerate, to break down = to stop functioning properly.

Na pierwszy ogień znajdź te, które są Ci najbardziej potrzebne

Z założenia wkuwanie w kolejności alfabetycznej, lub po prostu uczenie się długich kolumn z wyrażeniami, które nie są w żaden sposób pogrupowane sprawi Ci więcej kłopotu niż radości. Spróbuj połączyć naukę phrasal verbs ze swoimi potrzebami – np. : jeśli chcesz pisać poprawne maile w pracy, naucz się najpierw phrasal potrzebnych do pisania maili, lub na pierwszy ogień naucz się tych które są pomocne do opisywania codziennych czynności, np. wstaję, ubieram się…itp. Obiecujemy, że po jakimś czasie będą Ci się wydawały zupełnie naturalne.

Ucz się tematycznie

Ten punkt w zasadzie łączy się z punktem drugim i trzecim – spróbuj podzielić sobie phrasal verbs na kategorie – np. morning routine (wake up, get up, dress up, put on) – wszystko zależy od Ciebie! pamiętaj, że język ma Ci ułatwić, a nie utrudnić komunikację, więc zamiast na siłę dostosowywać się do sztywnych reguł, spróbuj uczyć się go tak, aby był przydatny w Twoim życiu, odzwierciedlał sposób w jaki myślisz, Twoją codzienną rutynę dnia itp. 

Na początek najprostsze

Ustal sobie, których phrasal verbs będziesz potrzebować najbardziej na start. Może to być np. 50 czasowników. Ucząc się ich, spróbuj znaleźć do każdego kontekst – jeśli ciężko Ci wymyśleć zdanie, możesz nawet narysować skojarzenie!

Szukaj ich u źródła

Native speakerzy używają phrasal verbs bardzo często, są one popularne i ten język w zasadzie bez nich nie istnieje. Są one przede wszystkim używane w języku nieformalnym, więc znajdziesz je w każdym serialu, często w piosenkach czy książkach. Założymy się też, że używa ich Twój lektor 🙂 Spróbuj, oglądając serial lub czytając artykuł w języku angielskim, zwrócić uwagę na phrasal verbs i konteksty w jakich są używane.

Używaj ich aktywnie

Jeśli w danym tygodniu opanowałeś kilka lub kilkanaście phrasal verbs, koniecznie nie przegap tej szansy! Spróbuj zacząć ich aktywnie używać – np. pisząc służbowego maila, opisując swój dzień na lekcji angielskiego, pisząc, rysując lub chociażby układając w myślach zdania. Wybór należy do Ciebie!

Zapamiętaj znaczenia po kolei

Niestety, do jednego czasownika frazowego może być przypisane kilka znaczeń, jak chociażby make up, który znaczy “robić makijaż” ale także wymyślić coś lub pogodzić się. Uczenie się linijka po linijce każdego ze znaczeń spowoduje raczej Twoje zniechęcenie – tutaj z pomocą przyjdzie punkt pierwszy, czyli ucz się z kontekstu! Dla każdego ze znaczeń znajdź osobny kontekst (np. ułóż zdanie) i dopiero potem spróbuj je zapamiętywać.

Posegreguj według przyimków

Jeśli dodatkowe pisanie, rysowanie, kojarzenie przyprawia Cię o ciarki na plecach, możesz też po prostu posortować phrasal verbs według przyimków, czyli przykładowo – jednego dnia mamy tabelkę z phrasal verbs z “IN” and “OUT”, drugiego z “DOWN” trzeciego z “UP”… i tak dalej, i tak dalej. Nawet, jeśli ta metoda wydaje Ci się najbardziej atrakcyjna, wciąż polecamy dopasowanie phrasal verbs do kontekstu w każdej z tabelek z przyimkami, tak aby uniknąć bezmyślnego wkuwania.

Powtarzaj!

Tej części nie unikniemy niestety w żadnym dziale, czy to związanym z gramatyką, czy słownictwem. Aby nowo nabyte słownictwo nie umknęło Ci zbyt szybko, obcuj z nim jak najczęściej – czy to po prostu powtarzając fiszki, czy układając własne zdania. Trzymamy kciuki!

Na zachętę podajemy kilka popularnych i mniej popularnych phrasal verbs z przykładami i w miarę możliwości – synonimami :

• to bring up = raise wychowywać, wspomnieć, poruszyć (jakiś temat) e.g You need to be strong if you want to bring up a child. 
• to go on = to continue – kontynuować e.g. Go on, I’m listening to you. 
• to carry out = to do, to perform  przeprowadzać, wykonywać e.g This is essential to carry out this project.
• to give back = return – zwrócić e.g. Is it possible to give the jacket back? 
• to call off = cancel – odwoływać I have to call off our meeting.
• to get over = to overcome – dojść do siebie e.g. He lost his job last month but he got over it quite quickly. 
• to make up – wymyślać, wynagrodzić, pogodzić się, = invent, reward, reconcile. This story was made up. I want to make it up to you. I think you should make up with your parents.
• to take over – przejąć e.g The big supermarket took over the local grocery shop. 
• to grow up = to become mature – dorosnąć e.g. He grew up and became a responsible father.
• to get rid of = to eliminate – pozbyć się e.g. I’m tired of carrying so much things with me, I need to get rid of them. 
• to look up  = check, verify – sprawdzać If you don’t understand this word, you should look it up in a dictionary.
• to break down – zepsuć się, załamać się,  This car is so old! I bet it will break down soon.
• to get along with = to have a good relation with – dogadywać się  e.g. I’m slowly getting along with him, we have a lot in common.

Mam nadzieję, że po naszym artykule użycie phrasal verbs wydaje Ci się odrobinę mniej przerażające. Jeśli chciałbyś poszerzyć swoją wiedzę w tym (i nie tylko) zakresie, zachęcamy do śledzenia nas na facebooku i na instagramie. Jako bonus możesz się również pouczyć z fiszkami z naszego wyzwania: Wyzwanie 30 Phrasal Verbs ze Speaking House