Samodzielna nauka języka angielskiego

Planujesz uczyć się angielskiego na własną rękę, ale nie wiesz gdzie zacząć? Albo może skończyłeś kurs i chcesz kontynuować poznawanie tego języka samodzielnie, ale odrobinę brak ci motywacji? Przychodzimy z pomocą! Doskonale zdajemy sobie sprawę, że samodzielna nauka języka może być nie lada wyzwaniem. Dlatego też dzisiaj przygotowaliśmy dla was pewien poradnik. Zawiera on garść wskazówek i sugestii, które mogą okazać się pomocne w tym przedsięwzięciu.

 

Ale zanim zaczniemy – odrobina motywacji. Jeżeli jeszcze nie zdecydowałeś się na kontynuowanie (lub rozpoczęcie) nauki języka samemu, to chcielibyśmy przypomnieć jak wiele korzyści z tego płynie. Oprócz tych oczywistych, które wiążą się ze swobodną komunikacją i rozumieniem obcego języka (i też kultury) istnieją też korzyści zdrowotne. Otóż przeróżne badania sugerują, że nauka innego języka może poprawić funkcjonowanie mózgu, koncentrację, pamięć, a nawet ma wpływ na starzenie się mózgu. Po więcej informacji na ten temat odsyłamy was na przykład tutaj.

 

Mamy nadzieję, że nie trzeba was więcej zachęcać. Zatem zapraszamy do lektury, po garść porad i wskazówek.

 

Nauka języka – plan działania

Bardzo ważnym elementem będzie stworzenie własnego „programu”. Każdy uczący się ma inne motywacje, dlatego tak ważne jest, aby strategia była dostosowana do twoich potrzeb. Jeśli chcesz podróżować, przygotować się do rozmowy o pracę, czy móc swobodnie porozmawiać na codzienne tematy, to twoja uwaga skupi się na odrobinę innych aspektach angielskiego. Z drugiej strony, jeśli będziesz skupiać się na elementach, których absolutnie nie będziesz mógł odnieść do swojego życia, to szybko zabraknie ci motywacji. Personalizacja języka gra tutaj kluczową rolę. Tak więc znajdź swój cel i podążaj do niego małymi kroczkami!

 

Dopasuj materiał do swoich umiejętności

Kto z nas nie odczuwał frustracji z powodu nauki języka i poczucia „zacięcia się” w pewnym momencie? Myślę, że niewiele osób. Często zdarza się, że zaczynamy czytać artykuł lub oglądać film, który językowo i gramatycznie przewyższa nasz poziom. I tutaj łapie nas zdenerwowanie i zwątpienie w swoje umiejętności. Z wytłumaczeniem przychodzi językoznawca Stephen Krashen. W swojej comprehensible input theory (teorii zrozumiałego wkładu) sugeruje, że najlepiej uczymy się obcego języka jeśli serwujemy go sobie w treściach, które faktycznie rozumiemy. Według niego, materiały, których używamy do nauki powinny być o jeden poziom wyższe niż nasz aktualny poziom. Wtedy to najszybciej i najbardziej efektownie przyswajamy obcy język.

Ta formuła proponuje idealne połączenie znajomych oraz nowych słów czy zagadnień gramatycznych, które rozwijają nasze umiejętności, ale wciąż pozwalają na zrozumienie tego, co czytamy lub słuchamy. Dlatego aby uniknąć zaniku motywacji, polecamy nie rzucać się od razu na głęboką wodę, ale zacząć od materiałów dopasowanych do naszego poziomu.

 

Nauka języka i jego wymowy

Nauka wymowy jest niewątpliwie jednym z najtrudniejszych aspektów samodzielnej nauki języka. Czytanie słów jest niezaprzeczalnie ważne, ale wtedy nie wiemy, jak posługujący się tym językiem brzmią w rzeczywistości. Dlatego właśnie polecamy uzupełnić swoją naukę, słuchając rodzimych użytkowników języka i ćwicząc dźwięki samodzielnie.  Świetnym sposobem na poszerzenie wiedzy jest słuchanie podcastów. To samo można powiedzieć o oglądaniu telewizji, filmów, czy materiałów dostępnych na Youtube.

Z pomocą w tej kwestii przyjdą wam również słowniki internetowe, które oprócz zapisu fonetycznego danego słowa posiadają też funkcję jego odsłuchania. Przede wszystkim warto korzystać ze słowników angielsko-angielskich, ponieważ to właśnie one są najpewniejszym źródłem informacji w tym temacie. A oto kilka sprawdzonych słowników wartych polecenia (większość z nich posiada rozróżnienie na wymowę brytyjską i amerykańską):

 

• Cambridge Dictionary online: https://dictionary.cambridge.org/
• Oxford Learner’s Dictionary: https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/
• Merriam-Webster Dictionary (wymowa amerykańska): https://www.merriam-webster.com/
• The Free Dictionary online (wymowa amerykańska): https://www.thefreedictionary.com

 

Poza tym, bardzo przydatnym może okazać się zapoznanie się z dźwiękami, które faktycznie funkcjonują w języku angielskim. I tutaj polecamy spojrzeć na IPA Chart (International Phonetic Alphabet tj. Międzynarodowy Alfabet Fonetyczny), czyli tabelę przedstawiającą wszystkie samogłoski, spółgłoski i dyftongi angielskie. A znajdziecie ją tutaj.

 

Wykorzystuj dostępne materiały i media społecznościowe

Internet aż roi się od materiałów, które przybliżają nam dany język. Daje nam też okazję zapoznania się z różnymi akcentami i różnymi kontekstami kulturowymi. Autentyczne materiały pokazują nam język dokładnie takim, jakim jest – bez obróbki – tyczy się to także filmów i seriali. W tym przypadku jednak należy mieć świadomość, że rodzimi użytkownicy języka nie będą używać go z taką dbałością jak nauczyciele czy twórcy materiałów skierowanych bezpośrednio do studentów. Z naszej strony polecamy jednak choć pół godziny dziennie z autentycznym, anglojęzycznym materiałem – nawet, jeśli rozumiemy tylko część, możemy osłuchać się choćby ze stylem wypowiedzi, akcentem, sposobem wyrażania emocji.

Wśród takich materiałów możemy wymienić podcasty, platformy streamingowe, blogi na przeróżne tematy, czy rzecz jasna Facebooka i Instagrama . Każde z tych miejsc oferuje nam autentyczny język na wyciagnięcie ręki. Swoją przygodę z językiem warto urozmaicić o również o przydatne aplikacje webowe i mobilne. Są one na tyle pomocne, że nie wymagają ogromnego skupienia, a jedna sesja nauki może trwać zaledwie 10 minut. Kilka najbardziej popularnych aplikacji to:

• DuoLingo
• Supermemo
• Memrise
• Quizlet
• HelloTalk
• Babbel

Nie przeginaj z ilością informacji

To bardzo ważne, żeby nie przeciążyć swojego mózgu. Wiem, że początkowa motywacja może Cię kusić, by przerobić kilka lekcji języka obcego jedna po drugiej. A może wydaje Ci się, że powinieneś uczyć się przez 2 godziny dziennie, ponieważ tak właśnie uczyłeś się przedmiotów na studiach. Niestety, taka strategia „binge learning” nie jest zbyt skuteczna. Kluczem do sukcesu jest spowolnienie tempa nauki, tak abyś mógł odpowiednio utrwalić słownictwo w pamięci długotrwałej. Uczenie się przez kilkanaście czy kilkadziesiąt minut dziennie jest najlepszą strategią, aby osiągnąć poziom konwersacyjny. Jeśli masz problemy z wygospodarowaniem tego czasu, spróbuj wpleść go w nieoczekiwane przerwy w nauce, na przykład czekając w kolejce w sklepie spożywczym, w komunikacji miejskiej lub zamieniając poranne przeglądanie mediów społecznościowych na szybką lekcję. Zdziwisz się, jak wiele możesz się nauczyć, poświęcając niewielką ilość czasu każdego dnia – już 15 minut wystarcza.

 

Powtarzaj materiał

Powtarzanie materiału może być nieco uciążliwe w porównaniu z nauką nowych rzeczy. Ale jeśli rzeczywiście chcesz nauczyć się nowego języka, a nie tylko zapamiętać kilka wymyślnych zdań, musisz sprawdzać to, co już zrobiłeś. Dzięki temu nie zapomnisz, czego się nauczyłeś, i będziesz mógł kontynuować naukę. Polecamy podzielić materiał do powtórki na mniejsze fragmenty. Niewielkie ilości treści przeglądane regularnie są bardziej skuteczne niż próby przypomnienia sobie rzeczy, których nauczyłeś się w przeszłości. Warto też zbudować sobie jakiś system powtórek, którego będziemy się trzymać.

Jednak najważniejszym elementem jest faktyczne używanie powtórzonego materiału. Najlepszym i najpewniejszym sposobem na utrwalenie w pamięci tego, czego się nauczyliśmy, jest znalezienie okazji do wykorzystania tego w rzeczywistych sytuacjach lub tworzenie swoich własnych zdań. Tutaj po raz kolejny dużą rolę gra personalizacja języka. Im bardziej uczynimy jakiś jego element „swoim” tym mocniej wryje się nam on w pamięć. To tyczy się nie tylko słownictwa, ale również zagadnień gramatycznych. Za każdym razem kiedy przyswajasz jakąś konstrukcję lub uczysz się nowych wyrazów zadaj sobie jedno pytanie. W jakim kontekście ja mogę tego użyć?

 

Zrób z nauki języka nawyk

W przeciwieństwie do tradycyjnej nauki w klasie, samodzielna nauka języka daje zawrotną ilość wolności. Ta wolność może być prawdziwym błogosławieństwem dla osób uczących się w sposób nietradycyjny, ale może też prowadzić do lenistwa. Dlatego tak ważne jest, by zanurzać się w języku, kiedy tylko jest to możliwe i uczynić z tego nawyk. Aby nauka języka była skuteczna, ważne jest, aby ćwiczyć regularnie, z przerwami nie dłuższymi niż kilka dni. Jeśli to pomoże, ustaw sobie przypomnienie o tej samej porze każdego dnia.

 

Nauka języka i jej cztery filary

Na naukę języka składają się cztery główne filary: dwa pasywne i dwa aktywne. Pasywne elementy języka to czytanie i słuchanie. A aktywne to pisanie i mówienie. Każdy może mieć problem z innym elementem, dlatego ważne jest żeby znać siebie, swoje mocne i słabe strony, ale też starać się rozwijać wszystkie te umiejętności. Każdy z tych filarów wymaga nieco innego podejścia i z każdym z nich należy się uporać, aby wskoczyć na wyższy poziom językowy.

 

Nauka języka przez słuchanie

Słuchanie jest niesamowicie ważne w nauce każdego języka. Poprzez słuchanie odkrywamy nowe połączenia wyrazowe, utrwalamy konstrukcje gramatyczne, ale też „oswajamy” się z językiem. Dzięki częstemu słuchaniu treści angielskich zaczynamy łapać intonację angielskich zdań, wymowę poszczególnych słów czy akcentowanie wyrazów. Co więcej, poznajemy różne akcenty, co poszerza naszą zdolność rozumienia angielskiego w „różnych wersjach”.

Czego słuchać? W dzisiejszym świecie mamy dostęp do całej gamy źródeł. Możemy słuchać radia czy podcastów po angielsku, oglądać seriale w oryginale, obserwować native speakerów w mediach społecznościowych i wiele, wiele innych. Pamiętaj, że w słuchaniu kluczowa jest uważność. Nie zniechęcaj się kiedy wszystkiego nie rozumiesz, ale wciąż staraj się skupić na tym co słyszysz. Możesz zacząć od ulubionych piosenek czy prostszych treści na YouTube. Pomocny może okazać się tutaj tzw. shadowing, czyli powtarzanie i naśladowanie tego, co słyszysz. Świetnym pomysłem jest słuchanie czegoś, co doskonale się zna. Jeśli masz jakiś ulubiony film lub serial, który po polsku znasz już na pamięć, to spróbuj następnym razem obejrzeć go po angielsku. No i rzecz jasna, najbardziej efektywne będzie wybieranie treści, które po prostu lubisz. Zobaczysz, że po paru chwilach zapomnisz, że w ogóle uczysz się przy okazji języka.

 

Nauka języka przez czytanie

Czytanie, czyli druga obok słuchania pasywna umiejętność językowa może być uznana za tą łatwiejszą. Nie musimy się tu zmagać z pokręconymi akcentami czy niewyraźną wymową. Problem stanowi jednak coś innego – wyższy poziom skomplikowania gramatyki, bardziej wyszukane słownictwo oraz konieczność utrzymania zainteresowania.  Jak zabrać się do czytania książek czy artykułów po angielsku? Dokładnie tak, jak wtedy kiedy uczyliśmy się czytać jako dzieci. Jak w każdym przypadku, najważniejszy jest dobór odpowiednich treści dopasowanych poziomem zaawansowania. Zbyt proste treści będą cię nudzić, a te zbyt trudne z pewnością frustrować. Świetnym pomysłem na naukę angielskiego poprzez czytanie może być zaopatrzenie się w uproszczone wersje klasycznych lektur lub swoich ulubionych utworów. Poza tym, bardzo pomocne może okazać się otaczanie treściami z internetu wyłącznie w języku angielskim. Wszystko, co czytałeś po polsku zamień na angielski – znajdziesz też dużo ciekawszych i zróżnicowanych materiałów.

 

Nauka języka przez pisanie

Pisanie przy nauce języka najczęściej nie jest celem, a raczej narzędziem, które służy do przyspieszenia swojego postępu. Na co dzień raczej nie piszemy zbyt wiele, może używamy angielskiego do korespondencji w pracy. Jednak jest to bardzo istotna umiejętność, która z pewnością pomoże ci rozwinąć swój poziom językowy. Szczególnie aspekty gramatyczne i styl wypowiedzi. Do samodzielnej nauki pisania polecamy narzędzie o nazwie Grammarly. Grammarly jest bardzo zaawansowanym narzędziem do sprawdzania poprawności pisowni w języku angielskim – rzeczy takie jak rodzajniki, dopasowanie czasowników, odpowiednie czasy, interpunkcja i pisownia nie stanowią tu żadnego problemu. Możesz pobrać bezpłatną wtyczkę na www.grammarly.com

 

Nauka języka przez mówienie

Nieco wyżej wspominamy o teorii Krashena, który mówi o tym, że comprehensible input (czyli zrozumiały wkład) gra znaczącą rolę w nauce języka. Inna językoznawczyni, Merill Swain, odrobinę rozwija tę teorię i proponuje nam comprehensible output theory (czyli teorię zrozumiałej wypowiedzi). Według niej przyswajamy język, gdy próbujemy przekazać jakąś wiadomość, ale nam się to nie udaje i musimy próbować dalej. W końcu dochodzimy do poprawnej formy naszej wypowiedzi, nasz rozmówca w nareszcie rozumie, a my przyswajamy nową formę, którą stworzyliśmy. To pokazuje jak ważnym elementem nauki języka jest tworzenie wypowiedzi, czyli mówienie. Swobodna komunikacja, to coś, do czego dąży chyba każdy uczący się języka. Jednak panuje powszechne przekonanie, że tej umiejętności nie da się nauczyć samemu. Oczywiście najlepszą drogą są zajęcia konwersacyjne, rozmowa z native speaker’em czy jakakolwiek inna aktywność, która zmusza nas do faktycznego posługiwania się tym językiem. Mimo wszystko, da się ćwiczyć mówienie również samemu.

 

Najważniejszym elementem jest osłuchanie się z językiem. Przecież komunikacja to nie tylko nasze wypowiedzi, ale także wkład naszego rozmówcy. Ten aspekt już omówiliśmy w akapicie dotyczącym słuchania. 😉 Pomocnym może okazać się też czytanie na głos czy przygotowanie sobie gotowych wyrażeń do użycia w konwersacji. Gorąco polecamy się nagrywać. Tak, tak… nikt nie lubi swojego głosu na nagraniu. Ale to proste ćwiczenie pomoże ci też sprawdzić swoją wymowę i zyskać trochę pewności siebie. Warto też aktywnie myśleć po angielsku o rzeczach, które po prostu dzieją się dookoła nas, czy po prostu czasem pogadać do siebie. Można też popytać znajomych, czy kogoś z rodziny czy nie chcieliby przeskoczyć od czasu do czasu na konwersacje po angielsku.

Samodzielna nauka języka to nie lada wyzwanie, które wymaga pokładów cierpliwości i motywacji. Jeśli jednak uda ci się uczynić z niej nawyk, to z pewnością zauważysz postępy. Pamiętaj, że internet jest twoim najlepszym przyjacielem – aż roi się w nim od autentycznych materiałów i pomocy edukacyjnych, które tylko czekają aby do nich zajrzeć. Trzymamy za ciebie w tej podróży mocno kciuki. Best of luck!