Wszystko o czasownikach modalnych – modal verbs część I

Czasowniki modalne to jeden z działów gramatyki, który większość osób uczących się angielskiego zna, ale mało kto zna go bardzo dobrze. Czas to zmienić! Postanowiłem dla Was przygotować 3-częściowy kurs czasowników modalnych. Gwarantuję, że po przerobieniu tego kursu już nigdy nie będziesz mieć problemów z modal verbs. Jak działamy tłumaczę poniżej. Zapraszam do lektury! Pozostałe części modal verbs:

 

• Wszystko o czasownikach modalnych – modal verbs część I (tu jesteś)
• Wszystko o czasownikach modalnych – modal verbs część II
• Wszystko o czasownikach modalnych – modal verbs część III

 

Jak podzielimy modal verbs

Jeśli chcesz nauczyć się czasowników modalnych z głową, należy je odpowiednio pogrupować. Możemy je pogrupować ze względu na podobieństwo logiczne, poziomy trudności czy nawet kolejność alfabetyczną. W moim kursie modal verbs zaproponuję podział na czasowniki z bare infinitive, czasowniki z full infinitive i czasowniki z have + past participle. Wiem, że może to brzmieć abstrakcyjnie, ale już wszystko tłumaczę. Najpierw zerknij na to czym są te formy:

 

• Bare infinitive: bezokolicznik bez „to”, czyli najprostsza forma czasownika. Przykładowo: do, go, think, take, think
• Full infinitive: bezokolicznik pełny. Przykładowo: to do, to go, to think, to take, to think
• Have + past participle, czyli operator „have” + III forma. Przykładowo: have done, have gone, have thought, have taken.

 

Nasz kurs podzielimy na 3 część czasowników modalnych, po których zawsze następuje poszczególne formy wymienione wyżej. Dlaczego tak? Po setkach godzin pracy jako lektor języka angielskiego widzę, że największe problemy sprawia właśnie konstrukcja zdań. Ale do rzeczy, przejdźmy do kolejnej części, czyli:

 

Rozkład jazdy

Kurs czasowników modalnych – część I: Czasowniki, po których zawsze następuje forma czasownika „bare infinitive”, czyli:

• can
• could
• may
• might
• must
• had better
• should
• would

 

Kurs czasowników modalnych – część II: Czasowniki, których zawsze następuje forma czasownika „full infinitive”, czyli:

• be supposed to
• have to
• be able to
• be allowed to
• ought to
• need to  

 

Kurs czasowników modalnych – część III: Czasowniki, których zawsze następuje forma czasownika „have + past participle”:

• could have
• can’t have
• may have
• might have
• should have
• would have
• needn’t have

 

Zaczynajmy część pierwszą!

Nie ma na co czekać, tylko bierzemy się do pracy 🙂 Jak wspomniałem wcześniej, w tej części zabierzemy się za czasowniki z pierwszej listy z formą „bare infinitive” kolejnego czasownika. Co wyróżnia te czasowniki? 

 

1. Między nimi, a kolejnym czasownikiem nie mamy nigdy zaimka „to”
2. Forma drugiego czasownika zawsze jest taka sama
3. Te czasowniki modalne nie łączą się ze sobą
4. Te czasowniki modalne, oprócz „could”, nie odmieniają się przez czasy
5. Oprócz czasownika could, mogą odnosić się tylko do przyszłości i teraźniejszości

 

Trzymaj się tych zasad, a nigdy nie zginiesz 😉 W powyższej liście nie chciałem podawać tłumaczeń tych czasowników, ponieważ prawie każdy z nich ma ich kilka, a wiele z nich znaczy dokładnie to samo, dlatego zrobię to w osobnych akapitach. Pamiętaj, że wszystkie części tego kursu są tak samo ważne! Ze względu na 5-tą zasadę, nie możesz ich stosować w odniesieniu do przyszłości, dlatego druga część jest równie ważna! Takim wstępem, myślę, że możemy zacząć 🙂

 

Can

Czasownik „can” to w języku polskim „móc”. W języku angielskim używamy go, żeby wyrazić umiejętność, możliwość, lub zapytać o coś, o pozwolenie, lub o zrobienie czegoś. Przeczeniem tego czasownika jest „cannot” oraz krótka forma „can’t”. Najlepiej prześledźmy to na przykładach:

 

Umiejętność:

• I can swim. – Potrafię pływać.
• She can sing well. – Potrafisz ładnie śpiewać.
• You can’t jump far. – Nie potrafisz daleko skakać.

 

Możliwość:

• I can take a day off on Monday.  – Mogę wziąć wolne w poniedziałek.
• She can leave the class earlier. – Ona może wyjść wcześniej z zajęć.
• We cannot play football here. – Nie możemy tu grać w piłkę.

 

Zapytanie o coś:

• Can I have some sugar? – Mogę trochę cukru?
• Can I have 2 coffees, please? – Czy mogę prosić o 2 kawy?

 

Zapytanie o pozwolenie:

• Can I sit here? – Mogę tu usiąść?
• Can I park here? – Mogę tu parkować?

 

Zapytanie o zrobienie czegoś:

• Can you stop doing this? – Możesz przestać to robić?
• Can you open the window, please? – Możesz otworzyć okno, proszę?

 

Could

Czasownik „could” ma takie funkcje: jest przeszłą formą czasownika „can”, bardziej grzecznościowych pytań niż „can” oraz wyrażenie prawdopodobieństwa w teraźniejszości, które jest dość niskie. Uwaga: zapytania z „can” nie są niegrzeczne, te z „could” są po prostu trochę grzeczniejsze. Jest między nimi różnica jak między „mogę?”, a „mógłbym?” 🙂 Przeczeniem „could” będzie „could not” lub w krótkiej wersji „couldn’t”.

 

Umiejętność w przeszłości:

• I couldn’t swim when I was a child. – Nie potrafiłem pływać kiedy byłem dzieckiem.
• She could sing well in high school. – Ona potrafiła ładnie śpiewać w szkole.
• You could jump far. – Potrafiłeś daleko skakać.

 

Możliwość w przeszłości:

• I could take a day off on Tuesday.  – Mogłem wziąć wolne we wtorek.
• She could leave the class earlier. – Ona mogła wyjść wcześniej z zajęć.
• We couldn’t play football here. – Nie mogliśmy tu grać w piłkę.

 

Prawdopodobieństwo w teraźniejszości:

• She could be in her office right now, I don’t know.  – Ona może być teraz w biurze, nie wiem.
• He could become a president one day.  – On może kiedyś zostać prezydentem.
• We could be friends, but he’s nasty. – Moglibyśmy być przyjaciółmi, ale on jest okropny.

 

Grzecznościowe zapytanie o coś:

• Could I have some tea? – Mógłbym trochę cukru?
• Can I have 2 coffees, please? – Czy mógłbym prosić o 2 kawy?

 

Grzecznościowe zapytanie o pozwolenie:

• Could I sit here? – Mógłbym tu usiąść?
• Could I talk to you? – Mógłbym z tobą porozmawiać?

 

Grzecznościowe zapytanie o zrobienie czegoś:

• Could you stop doing this? – Mógłbyś przestać to robić?
• Could you open the window, please? – Mógłbyś otworzyć okno, proszę?

 

Must

Must jest czasownikiem, którego używamy do wyrażenia kiedy „musimy coś zrobić”, ale jest to pewnego rodzaju „wewnętrzna” potrzeba. Kiedy na przykład chcemy zrzucić parę kilogramów, lub przestać palić. Kolejnym użyciem „must” są wszelkiego rodzaju nakazy – mogą być na ścianach, lub przekazane przez kogoś z autoryterem. Kiedy chcemy powiedzieć, że jesteśmy o czymś przekonani na sto procent, też może użyć czasownika „must”. Uwaga! Zaprzeczenie, czyli „must not” lub „mustn’t” nie oznacza „nie musieć” tylko „nie wolno”. To bardzo ważne! Jest też pewna różnica między czasownikiem „must” i „have to”, ale będę ją tłumaczył w kolejnejnym wpisie przy okazji „have to”. Całkiem tego sporo, więc przejdźmy do przykładów:

 

Musieć jako wewnętrzna potrzeba:

• I must see my mom. – Muszę zobaczyć się z mamą.
• I must be at this dinner party. – Muszę być na tym obiedzie.
• I must stop drinking so much. – Muszę przestać tyle pić.

 

„Must” jako nakazy:

• Construction visitors must wear halmets. – Wizytorzy budowy muszą nosić kaski.
• You must cut down on fat. – Musi Pan ograniczyć tłuszcz.
• This lamp must be on at all times. – Ta lampa musi być włączona cały czas.

 

„Must” jako stuprocentowe przekonanie.

• He goes to karaoke all the time. He must be sing well. – On chodzi na karaoke cały czas. On musi być dobrze śpiewać.
• She must be in the office now. – Ona musi być teraz w biurze.
• You must be very proud of yourself. – Musisz być z siebie bardzo dumna.

 

„Must” z przeczeniem, czyli zakazy.

• You mustn’t cross the street here. – Nie wolno ci tu przechodzić przez ulicę.
• They mustn’t do it again. – Nie wolno im tego znów zrobić.
• I musn’t smoke, because my doctor said so. – Nie mogę palić, bo tak mówi mój doktor.

 

Had better

Mimo, że ten czasownik modalny jest trochę mniej znany niż te poprzednie i często wymienia się go jako „bardziej zaawansowany” to jest w sumie zupełnie odwrotnie 🙂 „Had better” nie odmienia się, ma znaczenie, które nigdy się nie zmienia. „Had better” oznacza „lepiej, żeby”. Jedyną niejasnością może być przeczenie. Gdzie je dajemy? Zaraz po „had better”, czyli „had better not”. Przykłady:

Lepiej, żeby:

• I had better go. – Lepiej, żebym poszedł.
• You had better study before this exam. – Lepiej, żebyś się uczył przed tym egzaminem.
• She had better not call him again. – Lepiej, żeby ona już do niego nie dzwoniła.

 

 

Should

Should jest dość prostym czasownikiem modalnym. Hurra! 🙂 „Should” oznacza „powininna, powinien, powinienem” i tyle. „Should” występuje tylko w innym wydaniu w „should have”, ale o tym w trzeciej części kursu 🙂 Zaprzeczeniem should jest „should not” lub „shouldn’t”

• I should go. – Powinienem iść.
• You should learn more. – Powinieneś się więcej uczyć.
• Should I call her? – Powinienem do niej napisać?
• You shouldn’t drive car so fast. – Nie powinieneś jeździć tak szybko.

 

Would

Tak, czasownik „would” również zalicza się do czasowników modalnych. W podstawowym znaczeniu zdania z użyciem „would” mają kontekst „bym”, czyli „zrobiłbym”, „poszedłbym” etc.  Uwaga! „Would do” nie oznacza „zrobiłbym, bo mam ochotę”, a raczej musi mieć dodatkowy kontekst. Przykładowo co bym zrobił, gdyby coś się wydarzyło, lub że coś byśmy zrobili w jakiejś hipotetycznej sytuacji. Do wyrażenia „zrobiłbym coś, bo mam na to ochotę służy konstrukcja. „I would like to do something”. W tym artykule podaje podstawowe znaczenia „would”. Ten czasownik ma bardzo szerokie zastosowanie w różnych częściach angielskiej gramatyki, więc musiałbym poświęcić mu cały osobny artykuł. Nie jest to jednak potrzebne, bo wszstkie inne zastosowania would znajdziecie tu: Would ma też wiele wspólnego z conditionals, reported speech i czasach przeszłych, ale o tym możesz przeczytać w pozostałych artykułach na naszym blogu.

 

Would jako „Zrobiłbym”:

• Bungee jumping looks dangerous, so I wouldn’t do it. – Skakanie na bungee wygląda na niebezpieczne, więc nie zrobiłbym tego.
• -My boss offers me a promotion but I will have so many more responsibilities. I don’t know what to do. – I would take this promotion. It’s a great opportunity for you. – Mój szef oferuje mi awans ale będę miał tak wiele więcej obowiązków. Nie wiem co robić. – Wziąłbym ten awans.  To dla ciebie świetna szansa.

 

„I would like to”:

• I would like to go to the cinema today. – Chciałbym pójść do kina dzisiaj.
• I think she would like  to talk to you. – Myślę, że ona chciałaby z tobą porozmawiać.
• I wouldn’t like to stay here. – Nie chciałbym zostać tutaj.

 

 

Might oraz might

Te 2 czasowniki używamy, kiedy chcemy powiedzieć o czymś, co jest prawdopodobne. Jest to taki nasz polski odpowiednik „może stanie”, ale w kontekście „istnieje prawdopodobieństwo, że się stanie”. Zestawiłem je w tym samym paragrafie, ponieważ ich znaczenie jest bardzo zbliżone. Niektóre źródła podają, że prawdopodieństwo przy czasowniku „may” jest większe niż przy czasowniku „might”, jednak nie będzie to wielkim błędem jeśli w tym kontekście będziemy je stosowali wymiennie. Przeczeniami czasowników „may” i „might” są „may not”, które nie ma krótkiej formy oraz „might not”, którego krótka forma to „mighn’t”, która jest bardzo, bardzo rzadko używana. „May” funkcjonuje również w kontekście pozwolenia i grzecznościowych próśb.

 

„May” i „might w kontekście prawdopodobieństwa:

• It might rain later. – Może później padać.
• I might be able to help you later. – Mogę być w stanie ci później pomóc. (Istnieje prawdopodobieństwo, że będę miał taką możliwość.)
•  She may call you later. – Ona może do ciebie później zadzwoni. (Istnieje prawdopodobieństwo, że zadzwoni.)
• He might not get this job. – On może nie dostać tej pracy.

 

„May” w kontekście pozwolenia:

• May I drink this water? – Czy mogę wypić tę wodę?
• You may come in. – Możesz wejść.
• She may use this data, don’t worry. – Ona może używać tych danych, nie martw się.

 

Ćwiczenia i parę słów na koniec

Mam dla Ciebie coś jeszcze! Jeśli chcesz gruntownie przećwiczyć swoje czasowniki modalne, zapraszam Cię serdecznie do zapoznania się z zestawem e-booków Angielska Gramatyka ze Speaking House. Znajdziesz tam dosłownie wszystko o czasownikach modalnych, zaczynając od teorii z przykładami, ćwiczeniami, odpowiedziami oraz tematami do konwersacji. Oprócz nich, znajdziesz tam.. cóż, całą angielską gramatykę! A to tylko za 19 zł. Ćwiczenia ułożyliśmy na podstawie zdań do tłumaczenia z polskiego na angielski, tak żeby można było przećwiczyć pełną konstrukcję zdania. Odnośnik do tej ksiązki znajdziesz tutaj: https://speakinghouse.pl/ksiazkagramatyka/ . Pod tym linkiem możesz również  pobrać darmowy rozdział naszej publikacji.